Esta semana levouse a cabo a final nacional de Stockholm Junior Water Prize, considerado o Nobel junior da auga. Un concurso destinado ao alumnado entre 16 e 21 anos onde se presentan proxectos de investigación escolar dirixidos a mellorar a calidade de vida das persoas e o planeta, mediante a mellora da calidade da auga, a xestión dos recursos hídricos, e a protección ou o tratamento da auga, xa sexa potable ou residual. Fundación Aquae é a entidade responsable de organizar este certame en España desde hai oito anos.

O proxecto ‘O son, aliado fronte aos microplásticos?’ alzouse co primeiro posto e representará a España na final internacional que se celebrará en agosto en Estocolmo. A elección do equipo gañador correu a cargo do xurado, composto por recoñecidos expertos no sector da auga e da investigación. O catedrático de Enxeñería Ambiental da UPC e presidente de ASERSA, Rafael Mujeriego, actuou como presidente do xurado de SJWP, cargo que vén desempeñando desde 1999. Acompañado por Amelia Pérez Zabaleta, vicerreitora de Economía da UNED e directora da Cátedra Aquae de Economía da auga; Jaime Pérez, xefe de Área de Cultura Científica do CSIC; Joana Tobella, directora técnica e de programas de CETAQUA; e Eire Ruiz, coordinadora de Educación Ambiental de Escola da Auga. Segundo destacaron os membros do xurado durante o acto, ‘cada ano son máis os equipos que se presentan a este concurso, un feito que avala a crecente conciencia ambiental na protección dos recursos naturais, e en concreto da auga, para avanzar cara unha sociedade máis sostible". 

O proxecto presentado polo equipo gañador, procedente do colexio Luís Amigó de Navarra, composto por Lucia Royo e Ainara San Miguel, centrou a súa investigación na procura de microplásticos na auga doce a través do son. Cun altofalante, un afinador e algúns instrumentos de laboratorio creouse un procedemento sinxelo e útil destinado a identificar microplásticos na auga; non sen antes realizar varios controis para diferenciar o comportamento con ou sen presenza de plástico, por exemplo observando como afecta a presenza doutros axentes como o lodo, as pedras ou a biodiversidade do mesmo río.

Así, para a obtención desta solución recolléronse e analizaron diferentes mostras de varios puntos do río da contorna de Pamplona. Segundo declarou o xurado do concurso “trátase dun proxecto moi innovador, debido ao uso do son como elemento para a detección de microplásticos, e que ademais aborda un crecente problema ambiental na auga que debe abordarse a curto prazo”. 

Ademais, outros dous proxectos participaron nesta final celebrada en Madrid. A investigación dos alumnos Roque López e Irene Díaz de 4º da ESO, pertencentes ás Aulas Tecnópole de Ourense, está centrada na fabricación dun biorreactor para fabricar espirulina, considerado como un dos alimentos máis nutritivos. O fin último da fabricación deste alimento é combater a escaseza de alimentos que produce fame en certas partes  do mundo. Para iso, o equipo levou a cabo unha investigación para coñecer os alimentos máis nutritivos, aqueles capaces de alimentar ao maior número de persoas coa menor cantidade do alimento. Seleccionouse así a espirulina, un dos chamados superalimentos, que habita en masa en lagos alcalinos de Centroáfrica, Centroamérica e o arquipélago de Hawaii.

O proxecto consiste na elaboración dun biorreactor a baixo custo que permitirá así facer crecer un cultivo do alga en cuestión e a súa posterior extracción, de forma que esta póidase implementar como suplemento alimenticio a distintos alimentos mantendo todas as súas propiedades nutritivas e aumentando as do alimento ao que se engade.

O equipo barcelonés, formado pola alumna Adriana Teixidó do Instituto Vilanova do Vallès, centrou o seu estudo en analizar a relación entre a concentración de plásticos e derívaa litoral na costa catalá. E é que cada ano, os mares e océanos son receptores de ata 12 millóns de toneladas de plásticos. Para esta investigación levouse a cabo unha análise de diversas mostras de area de tres praias diferentes da costa catalá. A partir da análise dos plásticos que contiña cada recipiente de area, identificáronse as tipoloxías de plásticos máis comúns. Por último, traballouse para deducir unha relación directa entre derívaa litoral e a concentración de residuos plásticos.

Desde Fundación Aquae destacouse que ‘as xeracións máis novas xogan un papel decisivo na loita contra a crise climática. Por iso é polo que, promover e apoiar iniciativas vinculadas ao desenvolvemento sostible e ao cumprimento da Axenda 2030, sexa un dos obxectivos de Fundación Aquae. A organización deste certame en España é só un exemplo das accións que desenvolve e apoia a Fundación nesta materia’.

As gañadoras da final nacional viaxarán a Estocolmo, cidade onde se celebra a Final Internacional que organiza o Instituto Internacional da auga de Estocolmo (SIWI), dentro do marco da Semana Mundial da auga. Na súa estancia no país sueco, ofréceselles a oportunidade única de presentar e valorar os seus proxectos #ante unha ampla variedade de expertos e asistentes á conferencia internacional.

Cada un dos finalistas dos distintos países representados é entrevistado por un xurado de expertos internacionais para decidir o proxecto gañador que se anuncia durante a cerimonia final de entrega de premios.